Kültür Hattı, İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (İKSV) kültür politikaları çalışmaları kapsamında, Türkiye Avrupa Vakfı’nın proje ortaklığında hayata geçirdiği, Türkiye’de kültür profesyonellerine yönelik, bilgi, beceri ve deneyimlerini geliştirmeyi hedefleyen bir projedir. Temmuz 2020'de başlayan proje, Temmuz 2022'ye kadar sürecek.
Kültür Hattı’nın hikâyesi, 2019'da, Kültürel Çeşitlilik Uluslararası Fonu’nu almaya hak kazanan 9 projeden biri olmasıyla başladı. 60 ülkeden gelen 480 başvuru arasından seçilen Kültür Hattı, Türkiye’den bu fonu alan ilk proje. Fonun temeli ise, Türkiye’nin de taraf olduğu UNESCO 2005 Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi’ne dayanıyor. Fon, taraf ülkelerde sürdürülebilir kültür politikaları geliştirmeyi ve uygulamalar, araştırmalar ve projelere bu politikaları desteklemeyi amaçlıyor.
Kültürel ifadelerin çeşitlenmesi için yeni alanlar açmayı ve kültür profesyonellerinin kapasitelerini güçlendirmeyi hedefleyen Kültür Hattı projesi dahilinde, bu alanda çalışanların ihtiyaçlarını anlamaya yönelik bir saha araştırması, Türkiye’nin her yerinden kültür-sanat profesyonellerinin başvurabileceği bir kültür yönetimi eğitim programı ve herkese açık bir dijital platform hayata geçiriliyor.
Aralık 2020 – Ocak 2021 döneminde kültür-sanat kurumları ve bağımsız kültür profesyonellerine yönelik bir anket çalışması gerçekleştirildi. Bu anket çalışması ile kültür-sanat alanındaki kurum ve kişilerin eğitim ihtiyaçları raporlandı.
Türkiye’nin farklı bölgelerinden katılımcılara ihtiyaçları doğrultusunda kültür yönetimi ve kültür politikaları üzerine yoğunlaşan eğitimler sunulacak. Sivil toplum kuruluşlarında, kamu kurumlarında veya bağımsız girişimlerde çalışan kültür profesyonellerinin yer alacağı eğitimlerin içeriği, akademisyenler ve uzmanlar tarafından tasarlanacak.
Kültür Hattı projesi, web sitesi sayesinde sürdürülebilir bir yapıya bürünecek. "Kültür yönetimi" ve "kültür politikaları" üzerine yazılı ve görsel özel kaynaklar burada paylaşılacak.
Eğitime katılanların katkılarıyla, kültür-sanat alanındaki politika yapıcılara ve yetkililere sunulacak bir sonuç raporu hazırlanacak. Sonuç raporu; kültür politikaları, projenin kapsadığı konulardaki engel ve problemler, sivil toplum ve kamu kuruluşlarının diyalog ve sivil katılıma yaklaşımları ve mevcut duruma dair bir inceleme sunacak.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), 2005 yılında, devletleri kültür-sanatın küresel düzeyde adil bir şekilde yaygınlaşması ve kültürel ifadelerin çeşitliliğinin korunabilmesi için gerekli gördükleri önlemleri almaya teşvik eden Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması Ve Geliştirilmesi Sözleşmesi KİFAÇ'ı kabul etti. Sözleşmenin nihai amacı, devletlerin insan hakları ve temel özgürlükleri referans alan, etkin, şeffaf ve katılımcı kültür yönetimi modelleri uygulamaları için gerekli çerçeveyi sağlamak. Sözleşmede “kültürel ifadeler”; bireylerin, grupların ve toplumların yaratıcılığından kaynaklanan ve kültürel içerik barındıran ifadeler olarak tanımlanıyor.
Dünyada yaratıcı endüstrilerin gelişimi için uluslararası düzeyde atılmış tarihi adımlardan biri kabul edilen bu sözleşmeyi imzalayan ilk ülkeler arasında, UNESCO’nun kurucu üyeleri arasında yer alan Türkiye de bulunuyor. UNESCO Genel Konferansı’nın 2005 tarihli toplantısında kabul edilen ve 2007’de yürürlüğe giren KİFAÇ sözleşmesi, TBMM’nin Mart 2017’de aldığı kararla Türkiye’de onaylandı.
Sözleşme’nin Türkçe metnine, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu’nun web sitesinden ulaşılabilir.
2005 sözleşmesinde ifade edilen amaçların hayata geçirilebilmesi için sözleşmenin 18. maddesi kapsamında 2010'da, “Uluslararası Kültürel Çeşitlilik Fonu” (IFCD) adıyla resmi bir fon oluşturuldu. Çoklu bağışçısı bulunan bu fon, gelişmekte olan ülkelerde sözleşmenin uygulama alanlarını ve yaratıcı sektörlerin gelişimini desteklemeyi ve bu kapsamda tasarlanacak projelere kaynak sağlamayı hedefliyor. IFCD, 2010 yılından günümüze kadar kültür politikalarının geliştirilmesi ve uygulanması, kültür girişimcilerinin kapasitelerinin güçlendirilmesi, kültür endüstrilerinin haritalandırılması ve kültür endüstrisi alanında yeni iş modellerinin oluşturulması gibi çeşitli alanları kapsayan, 58 ülkedeki 114 projeye, 8 milyon doların üstünde destek sağladı. Türkiye, sözleşmeye resmen taraf olduğu 2018'den bu yana, her yıl bir kez başvuruya açılan bu fondan faydalanabiliyor. Kültür Hattı da Türkiye’den bu fondan yararlanan ilk proje olma özelliğini taşıyor.
Kültür Hattı projesi, İKSV Kültür Politikaları Çalışmaları biriminin yürütücülüğünde ve Türkiye Avrupa Vakfı’nın proje ortaklığında gerçekleştiriliyor.
Proje kapsamında işbirliği yapılan kurumlar arasında, TC Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Marmara Belediyeler Birliği de bulunuyor.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV), kâr amacı gütmeyen ve kamu yararına çalışan bir kültür kurumu. 1973 yılından bu yana İstanbul’un kültür-sanat yaşamını zenginleştiren çalışmalar yürütüyor. Düzenli olarak İstanbul Müzik, Film, Tiyatro ve Caz Festivalleri, İstanbul Bienali, İstanbul Tasarım Bienali, Leyla Gencer Şan Yarışması ve Filmekimi’ni düzenleyen, yıl boyunca özel etkinlikler gerçekleştiren vakıf, Nejat Eczacıbaşı Binası’nda yer alan Salon İKSV’de farklı disiplinlerdeki etkinliklere ev sahipliği yapıyor. Venedik Bienali’nde dönüşümlü olarak Uluslararası Mimarlık ve Sanat Sergilerindeki Türkiye Pavyonu’nun organizasyonunu üstlenen İKSV, ayrıca festivallerinde sunduğu ödüller, verdiği eser siparişleri, yer aldığı yerel ve uluslararası ortak yapımlar ve Fransa’daki Cité Internationale des Arts sanatçı atölyesinde yürüttüğü bir misafir sanatçı programının yanı sıra her yıl sunduğu Aydın Gün Teşvik Ödülü, Talât Sait Halman Çeviri Ödülü ve Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatro Teşvik Ödülü ile güncel kültür-sanat üretimini destekliyor.
İKSV üç temel amacından birini kültür politikalarının geliştirilmesine katkıda bulunmak olarak tanımlıyor. Bu doğrultuda İKSV Kültür Politikaları Çalışmaları biriminin koordinasyonunda, kültürel hayata erişim ve katılım hakkını odağa alan bir yaklaşımla araştırmalar yürütülüyor ve vakfın yürüttüğü tüm faaliyetlerin veriye dayanan çalışmalarla desteklenmesi sağlanıyor. İKSV Kültür Politikaları Çalışmaları, bu doğrultuda raporlar ve politika metinleri hazırlıyor ve bunları kültür-sanat aktörleri arasında çeşitli etkinlikler yoluyla tartışmaya açıyor, İKSV’nin üç yıllık stratejik planlarını oluşturuyor, İKSV Alt Kat’ta başta çocuklar ve gençler olmak üzere tüm dezavantajlı gruplara yönelik yaratıcı bir etkinlik programı sunuyor ve İKSV’nin farklı birimlerinin bir arada yürüttüğü uluslararası projelerin stratejik planla uyumlu olarak tasarlanması için koordinasyonu sağlıyor.
https://www.iksv.org/tr/kultur-politikalari-calismalari/hakkinda
İKSV, 2018'den beri UNESCO Türkiye Millî Komisyonu'nun genel kurul üyeleri arasında yer alıyor.
Türkiye Avrupa Vakfı (TAV), insanlığın ortak değerlerini, bu çerçevede insan hakları, demokrasi, özgürlük ve hukukun üstünlüğü ilkelerini korumayı ve geliştirmeyi temel amaç sayar. Türkiye Avrupa Vakfının temel faaliyetleri, Avrupa Birliği ile ilişkiler konusunda kamuoyunu bilgilendirmeyi ve bu çerçevede uluslararası, ulusal ve yerel kurumlar ve sivil toplum kuruluşları ile ilişkiler kurmayı ve işbirliği geliştirmeyi içerir. Bu bağlamda TAV, Erasmus+ gençlik değişimi projeleri, sivil toplum diyalogu, katılım ve yerel yönetişim ve kültür-sanat alanlarında projeler geliştirir.
